لیزر

یزر دندانپزشکی کاربردهای گوناگونی در دندانپزشکی دارند. این کاربردها بستگی به نوع و توان و انرژی و اثرات آنها روی بافت های دهان و دندان دارد. بیشترین شهرت لیزرها به علت اثرات گرمایی – تخریبی آنها است که بعنوان تیغ در جراحی بافت های نرم دهان مجاز بوده و بکار برده می شوند. در ابتدا تصور می شد که از لیزر به توان به عنوان فرز یا مته دندانپزشکی برای تراش دندان و برداشتن پوسیدگی ها استفاده کرد، ولی به علت اثرات گرمایی و تخریبی آنها روی پالپ دندان مورد استفاده قرار نگرفت، تا اینکه اخیر توانسته اند از لیزرهای کم حرارت در بافت های سخت دندانی استفاده کنند.

سازو کار عملکرد لیزر

دستگاه لیزر دندانپزشکی به بیان ساده شامل یک منبع برق، آیینه‌هایی برای هدایت پرتو نور، اپتیک‌های فیبری تحویل دهنده انرژی نوری و کریستال، گاز یا مجموعه‌ای از نیمه هادی‌ها است که در صورت برانگیخته شدن طول موج‌های نوری خاصی را منتشر می‌کند. چنانچه کاربرد تشخیصی یا درمانی لیزر مد نظر باشد، ماده تولید کننده نور ویژگی‌های طول موج خاص لیزر و در نتیجه تاثیر آن بر بدن را مشخص می‌کند. لیزر دنیای پزشکی را متحول ساخته است و امروزه جایگاه آن در قلمرو دندانپزشکی نیز در حال تثبیت است.

کاربرد لیزر در درمان بافت نرم

براساس نتایج پژوهش‌های انجام شده، تهاجم درمان با لیزر نسبت به روش‌های قدیمی کمتر است و در صورت استفاده از لیزر بافت کمتری برداشته می‌شود. لیزر رگ‌ها و پایانه‌های عصبی را پس از برداشتن بدون درد بافت می‌بندد تا درد و خونریزی بیمار کمتر شود. بافت ملتهب پر از آب، ماند بافت نرم بیمار، انرژی لیزر را جذب می‌کند؛ در نتیجه لیزر نمی‌تواند در عمق زیادی نفوذ کند. این ویژگی باعث تشکیل لخته در نقاط خونریزی دهنده می‌شود و پس از جراحی کشیدن دندان به بیمار کمک می‌کند. اما نقطه ضعف آن این است که زخم معمولاً به آهستگی بهبود می‌یابد. امروزه از لیزر در درمان بیماری‌های لثه به منظور جرم گیری و پاک کردن بافت ناسالم لثه استفاده می‌شود. برداشتن بافت پوششی بیمار پاکت لثه در کنار زدودن باکتری‌ها و جرم از سطح ریشه اتصال جدیدی را بین دندان و لثه شکل می‌دهد و وضعیت دندان‌ها را بهبود می‌دهد. لیزر در برداشتن بافت نرم و برای انجام درمان‌هایی مانند جراحی لثه که به منظور اصلاح طرح لبخند انجام می‌شود، بسیار موفق عمل کرده است. لیزر بافت نرم دستگاهی فوق العاده برای عمل فرنکتومی (برداشتن فرنوم یا بند لب یا زیر زبان) است.

استفاده از لیزر برای ترمیم زخم

استفاده ازلیزر کم تون برای ترمیم بهتر زخم برای سالیان متمادی مطرح بوده است ولی نتایج آن دارای همخوانی کامل نمی باشد. کمیته علمی انجمن دندانپزشکی آمریکا ضمن قبول حداقل بودن ریسک آسیب حرارتی ناشی از لیزر کم توان، اینگونه تابش را صرفاً برای ترمیم زخم بحث برانگیز و با عدم توافق اعلام می دارد.

تراش دندان با لیزر

امروزه لیزرهای اربیوم که در بازار دندانپزشکی وارد شده اند، میتوانند بافتهای سخت مثل دندان واستخوان را تراش دهند. و این بسیار فرایند ایمنی است اگر توسط یک فرد آشنا با علم روز انجام شود. اما ایراد کار این است که اولا سرعت کار این دستگاهها هنوز به اندازه توربین نیست. بنابراین زمان تراش دندان با این انواع لیزر دندانپزشکی هنوز طولانی است. ثانیا این دستگاهها بسیار گران هستند وجهت استفاده از آنها باید شارژ زیادی پرداخت شود. اما به هرحال راهی است برای کسانی که از ترس صدای وسایل چرخنده دندانپزشکی به ما مراجعه نمی کنند. مطمینا در دهه آینده دستگاههای لیزر دندانپزشکی بسیار ایده آلی وارد بازار دندانپزشکی میشوند که ما رو از شر بی حسی وصداهای نابهنجار دندانپزشکی رها خواهند کرد.

جراحی زیبایی لثه با لیزر

امروزه جراحی زیبایی لثه از درمان های پرطرفدار می باشد به خصوص در بیماران با لبخند لثه ای یا (gummy smile ). در جراحی لثه در این بیماران با کاهش یا حذف لثه های اضافی و افزایش طول تاج دندان نمای لبخند لثه ای کاهش می یابد.

در گذشته و حتی امروزه با بهره‌گیری از تیغ جراحی این درمان انجام می شود، با بهره گیری از دستگاه به روز لیزر میتوان بدون استفاده از تیغ جراحی این درمان را انجام داد و در واقع مسئله تیغ جراحی و بخیه در این بیماران منتفی می‌شود چرا که لیزر با انرژی خود لثه را برش داده و متعاقب آن، عروق ناحیه لثه را منعقد کرده که خونریزی در این بیماران از بین می رود.

با توجه به خاصیت ضد دردی و ضد التهابی لیزر بیمار احساس خوشایند تری خواهد داشت و با توجه به خاصیت ضد باکتری لیزر خطر بروز عفونت کاهش یافته و نیاز به تزریق بی حسی در این بیماران به حداقل میزان ممکن خواهد رسید.

لیزر و ایمپلنت

لیزرتراپی قادر به کاهش تورم و درد پس از عمل و کوتاه کرده دوره ترمیم زخم جراحی می باشد. علاوه بر این، اثر لیزر در سرعت بخشی بر Integration  و از آنجا “Early Loading”، Modification  سطح ایمپلنت جهت اتصال بهتر فیبروبلاستها و استئوبلاستها و نیز جلوگیری از اتصال باکتریها و بالاخره اثر لیزر در درمان جراحی و غیرجراحی پری ایمپلنت نیز در حال پژوهش و بررسیهای دقیق تر می باشند.

جرم گیری دندان با لیزر

خود فرایند برداشتن جرم را به طور معمول با لیزر انجام نمی دهند. چرا که لیزرهای بافت سخت اگر بخواهند جرم دندان را بردارند، میتوانند به خود دندان هم آسیب برسانند. البته تاکید میکنم که هنوز نمیتوانیم جرم گیری دندان را با لیزر انجام دهیم و مطمینا در آینده لیزرهایی خواهد آمد که بافتها را به صورت انتخابی تر برمیدارد و کمک بسیاری به ما خواهد کرد، اما بعد از جرم گیری با دستگاههای اولتراسونیک و یا پیزوالکتریک، میتوانیم کورتاژ لثه ویا ضدعفونی پاکتها را به صورتی بسیار موثر و کاملا مطمین با لیزرهای دندانپزشکی انجام دهیم.

کاربرد لیزر در درمان آفت

آفت دهان، یک ضایعه دردناک داخل دهانی است که علت بروز آن هنوز کاملا مشخص نیست. اما به هرحال تنها روش هایی که در حال حاضر برای درمان آفت دهان وجود دارد، درمان با کورتونهاست. که یک درمان 5 تا 7 روزه هست. اما لیزرهای کم توان ، میتوانند طی دو تا سه جلسه درمانی کوتاه بافاصله 48 ساعت در فاصله 4 روز آفت دهان شما را ازبین ببرد و حتی ادعا شده که احتمال عود را هم شدیدا پایین می آورد. این خبر خوبی است برای کسانی که از آفت های مکرر در دهانشان شکایتمندند.
منبع:
https://drshahram.com/application-of-laser-in-dentistry/