دیه چیست

دیه چیست؟

حسب ماده 445 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 دیه مقدار مال معینی است که در شرع اسلام به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس، عضو یا منفعت یا جنایات عمدی در مواردی که به هر دلیلی امکان قصاص وجود ندارد مقرر شده است.

مطابق ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی « دیه اعم از مقدر و غیرمقدر مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایت غیر عمدی به نفس، اعضا و منافع و یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد به موجب قانون مقرر می‌شود».

طبق تعریفی که از قانون مقرر در خصوص دیه داشتیم باید گفت شرایط تعیین دیه دو مورد است که عبارت است از :

مورد اول : در مورد جرایمی که به طور عمد ی صورت گرفته ولی به دلایلی نمی توان قصاص را اجرا کرد. مثال آن در مورد جرم قتل می باشد که خانواده قاتل یا خود مرتکب با ورثه مقتول با یکدیگر توافق کنند که به جای قصاص راضی به دریافت دیه شوند.

مورد دوم : در خصوص جرایم عمدی است که آن هم به دلایلی نهایتا منجر به قصاص نمی گردد. (مانند جرم شبه عمد) که در چنین حالتی هم مرتکب با پرداخت دیه مجازات می گردد.

نحوه تعیین مبلغ دیه کامل انسان

محاسبه مبلغ دیه کامل انسان بر اساس مبلغی است که توسط قوه قضائیه هر سال اعلام می گردد و با توجه به نرخ تورمی است که هر ساله توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام می گردد. به همین دلیل است که طبق قانون مبلغ دیه کامل انسان هر سال با سال قبل تفاوت دارد.

طبق این دستور تمام اشخاصی که مکلف به پرداخت دیه هستند باید همان مقدار دیه تعیین شده را بپردازند حتی اگر جرمی را که مرتکب شده اند در سال های قبلی رخ داده باشد.

انواع دیه

مطابق مطابق قانون مجازات اسلامی دیه به چند دسته تقسیم می شود :

دیه قتل : دیه قتل دیه معادل نرخ دیه کامل یک انسان می باشد.

دیه اعضای بدن : اگر در بدن انسان یک عضو وجود داشته باشد، از بین بردن آن ، معادل مبلغ دیه کامل انسان است. ولی اگر از یک عضو دو عدد موجود باشد، از بین بردن یکی از آنها نصف دیه کامل و از بین بردن هر دوی آنها دیه کامل دارد مانند چشم.

دیه منافع اعضاء : اگر شخصی مرتکب جنایتی بر دیگری شود که به موجب آن فرد برخی از حواس خود را از دست بدهد، باید دیه منافع آن عضو را بپردازد. مانند از بین رفتن شنوایی بدون اینکه به خود گوش آسیبی برسد.

دیه جراحات : در صورتی که شخصی مرتکب جراحتی در شخصی شود باید دیه جراحات وارده را بپردازد. میزان دیه جراحات وارده با تشخیص پزشکی قانونی امکانپذیر است. مانند خراش، کبودی، تورم.
منبع: https://yaghobilawyer.com/%D9%85%D8%A8%D9%84%D8%BA-%D8%AF%DB%8C%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86/