جراحی لثه چیست؟ انواع جراحی - جراحی لثه با لیزر

جراحی پریودنتال چیست؟

گاهی بری درمان بعضی بیماری های لثه و شرایط خاص مانند ژنژیوت یا التهاب لثه، از جراحی پریودنتال استفاده می کنند. به این نوع جراحی معمولا جراحی لثه گفته می شود. هدف از این جراحی، این است که با انجام فرایندهای زیر، بیماری لثوی و صدمات ناشی از آن را درمان کنند:

    رشد دوباره بافت ها و استخوان های آسیب‌دیده
    جلوگیری از افتادن دندان
    کاهش فاصله بین لثه و دندان (که به آن مثلث سیاه گفته می شود)
    تغییرشکل استخوان فک به منظور کاهش احتمال رشد باکتری در شکاف های استخوان
    کاهش باکتری و عفونت در دهان

عمل جراحی لثه چیست و چه بیماری ها و مشکلاتی را برطرف میکند؟

همانطور که گفته شد عمل لثه برای درمان برخی بیماری های مرتبط با لثه انجام میشود. بیماری هایی مانند گینوییت و پریودنتیت نیازمند عمل جراحی لثه هستند.

گینوییت چیست؟

گینوییت نوع خفیفی از بیماری لثه است که می تواند باعث قرمزی لثه، تورم و خونریزی آن شود. بیشتر اوقات، لثه به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دندان، پلاک و تارتار دندان، دچار چنین بمیاری میشود. درمان حرفه ای توسط دندانپزشکان متخصص میتواند از بروز چنین بیماری پیشگیری کند یا حتی آن را درمان کند.

پریودنتیت چیست؟

پریودنتیت نیز نوعی شدیدتر از بیماری لثه است که در آن وضعیت لثه بدتر شده و حتی بیماری پیشرفت میکند. در ادامه پیشرفت پریودنتیت، باف آن شروع به پاسخ  های التهاب میکند و التهاب ممکن است به استخوان و بافت های اطراف لثه هم سرایت کند. در طی این فرایند التهابی، لثه ها از دندان جدا می شوند. این وضعیت باعث می شود فضاهایی  ایجاد شود که به نوبه خود باکتری را به دام می اندازند و منجر به شکل گیری عفونت می شوند. در نهایت دندان ممکن است لق شده و بی افتد و حتی استخوان به شدت آسیب ببیند.

انواع جراحی لثه کدامند؟

نوع روش جراحی که دندانپزشک جراح در نظر میگیرد مستقیما بستگی به نوع و شدت بیماری و سلامت عمومی بیمار دارد. قبل از هر روش جراحی، جراح دندانپزشک، لثه ها و اطراف آن ها را با دقت و به صورت تخصصی تمیز میکنند. او تمام پلاک ها، تارتار و باکتری های دندانی را از بین میبرد. زیرا اگر چنین کاری انجام ندهد قطعا حین عمل عفونت و التهاب بافت لثه زیر تیغ جراحی بیشتر میشود.

انواع جراحی لثه در ادامه توضیح داده شده است:

جراحی فلپ لثه (Flap surgery)

جراحی فلپ چیست برای چه کسی انجام میشود؟ جراحی فلپ لثه برای آندسته از بیمارانی مناسب است که دارای آبسه لثه یا پریودنتال عمقی هستند. شوربختانه در این  افراد ممکن است باکتری و تارتار به این آبسه ها نفوذ کره باشد. جراحی فلپ لثه بهترین درمان برای این اشخاص است تا هم آبسه درمان شود و هم بستر باکتری ها بر هم ریخته و آن ها نابود شوند. این عمل شامل بلند کردن بافت لثه از دندان ها برای از بین بردن تجمع تارتار است. بعد از اینکه جراح ناحیه را تمیز کرده و تارتار را خارج کرد، لثه ها را به جای خود برمیگرداند تا دوباره روی دندان ها قرار بگیرند. در بعضی مواقع ممکن است استخوان فک نیز در طی این روش نیاز به تغییر شکل داشته باشد.

عمل پیوند استخوان

همانطور که میدانید ریشه دندان ها درون استخوان فک جوش خورده است و در واقع اطراف این ریشه بافت استخوان فک است. گاهی اوقات پیش می آید که استخوان اطراف ریشه دندان آسیب ببیند. این آسیب میتواند نیازمند پیوند استخوان باشد. ما در این عمل جراحی بافت استخوانی جدید، سالم و مستحکمی را به جای بافت استخوانی آسیب دیده قرار میدهیم. بافت جایگزن میتواند از خود شخص باشد و یا اینکه از یک شخص دیگر گرفته شده باشد. به طور کلی هدف از پیوند استخوان در جراحی لثه ، کمک به حفظ و نگهداری دندان در مکان و موقعیت خودش است.
 عمل بازسازی و احیای بافت لثه

بافت استخوان و بافت لثه هر کدام موقعیت آناتومیکی یکدیگر را دارند. اما ممکن است که بافت لثه در فضایی که باید استخوان وجود داشته باشد یا رشد کند قرار بگیرد و مانع از رشد و قرار گیری استخوان شود. ما برای رفع این مشکل نیز جراحی لثه انجام میدهیم. در طی این روش جراحی، جراح دندانپزشک یک قطعه کوچک مش مانندی را بین استخوان و لثه فرد قرار می دهد. این ماده مانع از رشد لثه در فضایی که باید استخوان وجود داشته باشد. بعد از این عمل استخوان و بافت پیوندی مجدداً در محل خودشان رشد می کنند.

جراحی پیوند لثه

جراحی پیوند لثه چیست و چرا انجام میشود؟ در حالت نرمال باید خط بین لثه و دندان ها نه خیلی پایین و نه خیلی بالا باشد. اما در برخی افراد، این خط در حالت غیرمعمول و غیر طبیعی خود قرار دارد. برای اینکه خط لثه را به شکل طبیعی خود برگردانیم نیازمند انجام جراحی لثه هستیم.

در حالتی که خط لثه بیش از حد پایین باشد ما بافت لثه را کاهش میدهیم و در واقع نام عمل ما لیفت لثه خواهد بود. اما زمانی که خط لثه بالا باشد ما برای پایین آوردن آن مجبوریم از پیوند لثه استفاده کنیم زیرا خود بافت لثه کم است و به تنهایی نمیتواند پایین بیاید.

در طی جراحی پیوند لثه، جراح به طور معمول بافتی را از یک قسمت بدن جدا می کند و مجدداً آن را به ناحیه ای که لثه پایین است متصل یا پیوند میزند. این بافت اغلب از کام یا سقف دهان برداشته میشود که از لحاظ جنس و نوع عملکرد مشابه بافت لثه است.

پیوند بافت نه تنها خطر آسیب بیشتر به خود لثه را کاهش می دهد بلکه به نوعی پوششی بسیار خوب و مطمئن برای پوشاندن ریشه های دندان ها و محافظت از آن ها نیز محسوب میشود.

علل بروز بیماری های لثه

جراحی لثه عبارت است از حذف نسوخ متورم و آماسی از لثه و از بین بردن عوامل تخریب استخوان. جراحی لثه با بی حسی کامل انجام می شود و نباید از آن هراسی داشت.
عوامل که موجب بروز بیماری های پریودنتال می شوند بسیار متعدد بوده و هر کدام به سهم خود نقش بسزایی در بروز و شیوع آن دارند مهم ترین علل بیماری های لثه عبارتند از:
1- پلاک میکروبی: همانگونه که قبلا اشاره شد، علت اصلی بیماری های لثه همانند پوسیدگی دندان مواد سمی موجود در دندان و پلاک دندانی است. و غالب موارد بیماری های لثه نیز ناشی از همین مساله است.
2-تغذیه: رژیم غذایی محتوای قند فراوان دومین علل بیماری های لثه است. قندها در اینجا نیز تقریبا همان نقشی را ایفا می کند که در مورد پوسیدگی دندان داشتند. منتها نحوه عمل آن متفاوت است در اینجا مواد سمی ناشی از فعالیت میکروبی باعث تخریب لثه می گردد.
3-عوامل سیستمیک: بسیاری از بیماری های بدن دارای تظاهراتی در دهان هستند که غالبا به صورت بیماری های لثه بروز می کنند.

بیماری های لثه که نیاز به جراحی دارند

در اینجا به برخی از بیماری های لثه که نیاز به جراحی لثه استفاده کرد اشاره می کنیم:
- بیماری های خونی: کلیه ی بیماری های خونی از جمله کم خونی ها، لوسمی(سرطان خون) و غیره نخستین نشانه خود را در دهان ظاهر می سازند. مثلا یک فرد که به کم خونی مبتلا است لثه های آن به رنگ کبود و رنگ پریده و مستعد بروز خونریزی است و لذا بسیاری از بیماران مبتلا به کم خونی آنمی از خونریزی لثه هنگام خواب و یا در هنگام مسواک زدن شکایت دارند.
دندانپزشک میز باید هنگام کار برای چنین بیمارانی مراقبتهای ویژه ای بکار برد، همچنین یک فرد مبتلا به به لوسمی نیز دارای لثه ای کاملا مشخص می باشد. و در بسیاری از موارد دندانپزشک با مشاهده علائم به این بیماری پی برده و بیمار برای درمان به پزشک مربوطه ارجاع می دهد به علاوه هرگونه کاری برای یک بیمار مبتلا به سرطان خون باید با نظر پزشک متخصص مربوطه باشد. زیرا این بیماران به شدت استعداد خونریزی یا عفونت دارند باید تا رسیدن بیمار به شرایط مطلوب خودداری گردد.
بوی بد دهان و خونریزی خود به خود از لثه یکی از مشکلات این بیماران است.
- بیماری قند: دیابت یا بیماری قند یکی از بیماری های است که از نظر دندانپزشکی بسیار مهم است. علائمی که در دهان بیماران دیابتی مشاهده می شود عبارتند از:
خشکی دهان که خود موجب افزایش پوسیدگی های دندانی و بیماری های لثه می شود.
استعداد ابتلا به عفونت های دندانی و دهانی
تاخیر در التیام زخم ها
همچنین در این بیماری ها هنگام انجام جراحی لثه و کار دندانپزشکی باید مراقبت های لازم صورت گیرد.

منابع مقاله:
https://drshahram.com/gum-surgery/
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321168